Nie będę pracować w żłobku, więc nie wiem po co ta ustawa?! - słowa wypowiedziałam do koleżanki kilka lat temu podczas wykładu z prawa oświatowego. Lista ustaw, rozporządzeń do przyswojenia na egzamin była długa, a Ustawa o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 wydawała mi się zbędna. W momencie wypowiadania tych słów ktoś powinien poklepać mnie po ramieniu i przypomnieć słowa o Woody Allen'a "Jeśli chcesz rozśmieszyć Boga, opowiedz mu o twoich planach na przyszłość". Przez cały okres studiów mówiłam, że chcę pracować tylko i wyłącznie w przedszkolu. Jednak rzeczywistość zweryfikowała moje plany i mimo usilnych poszukiwań, wymarzonej pracy jako nauczyciel wychowania przedszkolnego dla mnie nie było. Zaczęłam szukać czegoś przejściowego, co będzie związane z zawodem i pozwoli na zdobycie doświadczenia. W przedszkolach była redukcja etatów, w szkole nie chciałam pracować, ale jak grzyby po deszczu powstawały żłobki ze środków unijnych i mimo zarzekań rozpoczęłam pracę jako opiekunka w żłobku. Jeżeli zastanawiasz się dlaczego nie chciałam pracować w żłobku, to odpowiedź jest krótka ze względu na niewiedzę. Nie miałam praktyk w żłobku, nikt z mojego otoczenia nie korzystał ze żłobka i przyznam, że miałam gdzieś z tyłu głowy stereotyp, że praca ogranicza się do czynności opiekuńczych. Wciąż w opinii publicznej żłobki funkcjonują jako relikt przeszłości, a zdecydowanie tak nie jest.
1. Biblia opiekuna
Wspomniana Ustawa o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 to lektura obowiązkowa dla każdej osoby, która rozpoczyna pracę jako opiekun -
prawo.sejm.gov.pl
2. Liczba opiekunów, wiek dzieci
Wspomniana ustawa reguluje liczbę dzieci jaka przypada na jednego opiekuna. W grupie żłobkowej jedna osoba może sprawować opiekę nad maksymalnie ośmiorgiem dzieci, a w przypadku gdy znajduje się w niej dziecko z niepełnosprawnością lub poniżej pierwszego roku życia maksymalnie nad pięciorgiem dzieci. Osoby, które podejmują się pracy w tym zawodzie muszą umieć współpracować w grupie, ponieważ w przypadku licznych grup opiekunek jest kilka i trzeba mieć świadomość, że ma się wspólny cel. Nawet jeżeli jest bariera, różnica zdań itd., to trzeba wypracować umiejętność współpracy, ponieważ inaczej odbija się to na dzieciach.
Do żłobka przyjmowane są dzieci od 20 tygodnia życia do 3 lat, dlatego też żeby zbudować odpowiednie warunki i atmosferę zbliżoną do domowej osoby pracujące z maluszkami nazywane są ciociami lub wujkami.
3. Kto może zostać opiekunem ?
Ponownie odsyłam do wspomnianej ustawy i art. 16. 1, ponieważ zawiera szczegółowy wykaz osób, które mogą wykonywać ten zawód. W skrócie może to być m.in. pielęgniarka, położna, absolwent psychologii lub pedagogiki (art. 16. 1 określa stricte specjalności, które dają uprawnienia) oraz opiekuna dziecięca, czyli osoba po odpowiednim kursie.
Bardzo często spotykam się z zarzutem, że opiekunki po kursie są gorzej przygotowane lub właśnie podkreśla się, że są tylko po kursie. Studia zawsze można ukończyć, jeżeli komuś zależy na papierku, ale odpowiednie podejście do dzieci trzeba po prostu mieć i nie ma znaczenia czy ma się przed nazwiskiem mgr czy też nie.
4. Etat, wynagrodzenie i awans
Przeprowadzona w roku 2011 reforma pozbawiła opiekunów statusu pracowników opieki zdrowotnej i tym samym czas pracy został wydłużony do 8 godzin tj. 40 godzin tygodniowo. Osoby, które myślą o tym zawodzie muszą mieć świadomość, że praca jest ciężka pod względem psychicznym, ale i fizycznym.
Ogromna odpowiedzialność i najczęściej wciąż najniższa krajowa.
Nie ma odgórnych regulacji odnośnie awansu, więc ewentualne możliwości awansowania regulują wewnątrzżłobkowe dokumenty. Pracowałam w miejscu, gdzie miałam wizję kilkudziesięciu lat pracy jako opiekun bez możliwości awansu. Pracowałam również w placówce, w której było zróżnicowanie na młodszego opiekuna, opiekuna i starszego opiekuna.
5. Zakres obowiązków
Mam nadzieję, że twoja praca będzie ograniczać się tylko do realizacji funkcji opiekuńczej, wychowawczej i dydaktycznej. Życzę tego z całego serca. W żłobkach, w których pracowałam na co dzień do każdej z grup była przypisana pomoc/woźna/pokojowa (różnie określa się to stanowisko), ale wiem i nie są to pojedyncze przypadki, w których opiekunka musi sama nałożyć jedzenie, pomyć naczynia, posprzątać salę, toaletę, zadbać o wymianę ręczników, a nawet i umyć okna. I w placówkach prywatnych i państwowych dochodzi do sytuacji, w których opiekunki są krótko mówiąc wykorzystywane.
5. Żłobek żłobkowi nierówny
Trudno przedstawić schemat, który będzie uniwersalny i będzie pasował do każdego żłobka, ponieważ każda placówka ma ustalony swój harmonogram. W żłobkach, w których pracowałam były dwa harmonogramy. Jeden z nich dotyczył dzieci poniżej roku i tu istotne było indywidualne dostosowywanie do potrzeb dziecka i jego dotychczasowego rytmu dnia. Pora karmienia, pora odpoczynku, zabaw, zajęć była dostosowywana indywidualnie. W grupach starszych tzn. powyżej roku pracowałyśmy wg następującego schematu:
6.00-8.00
- schodzenie się dzieci,
- zabawy swobodne,
- zajęcia indywidualne z dziećmi
8.00-8.30
- czynności higieniczne przygotowujące do śniadania
8.30 – 9.00
- śniadanie
9.00-9.15
- czynności higieniczne po śniadaniu, w tym mycie zębów i nocnikowanie
9.15 – 10.00
- zabawy swobodne dzieci
- pobyt na świeżym powietrzu
10.00-10.45
- czynności higieniczne przed II śniadaniem
- II śniadanie
- czynności higieniczne po II śniadaniu
10.45-11.15
- zajęcia tematyczne wg planu rocznego
11.15-11.45
- zabawy swobodne
11.45-12.15
- przygotowanie do obiadu (zabiegi higieniczne)
- obiad
- czynności higieniczne po obiedzie
12.30-14.00
- pora drzemki
- zasypianie dzieci przy kołysankach, bajeczkach czytanych przez opiekuna
14.30
- podwieczorek
15.00-17.00
- zabawy dowolne dzieci
- zajęcia indywidualne
- czas na indywidualne rozmowy z opiekunami
6. Odporność
Rozpoczynając pracę w żłobku trzeba zadbać o swoją odporność. Niestety pierwszy rok, a nawet i kilka pierwszych lat, to przynoszenie do domu bonusów w postaci grypy jelitowej, ospy, bostonki itd.
7. Wrażliwość na zapachy
Każdego dnia będziesz mieć styczność z dziecięcym stolcem, czasami z wymiocinami. Musisz pamiętać o swoim bezpieczeństwie, używanie rękawiczek jednorazowych to podstawa. Przewijanie dziecka, dbanie o higienę to twój obowiązek. Może się komuś to wydawać dziwne, ale kilkukrotnie spotkałam się z sytuacją, że osoby rozpoczynające pracę jako opiekun w żłobku były przekonane, że dziecko będzie przewijane np. przez woźną. Jeżeli masz problem z nadwrażliwością na zapach, to zdecydowanie nie jest to praca dla ciebie.
Dokumentacja w żłobku, zajęcia z maluchami to na tyle obszerne tematy, że zostaną poświęcone im oddzielne wpisy.
